ISTORIJA

Bela kula je simbol grada Soluna, podignuta je u 15. veku nakon pada Soluna pod Osmanlije 1430 godine. Na njenom mestu je bila starija kula koja je pripadala solunskim vizantijskim utvrđenjima. Tokom godina nazivana je raznim imenima: Lavlja kula u šesnaestom veku, kula Kalamarija u osamnaestom, dok je u devetnaestom veku srećemo sa dva naziva, u zavisnosti od upotrebe: kula janjičara ( kada je tu bio stacioniran garnizon janjičara ) i Krvava kula (Kanle Kule) kada je postala zatvor i gubilište za osuđenike.

Godine 1880, u svojoj knjizi o spomenicima grada, istoričar Mihail Džaci Joanu nazvao ga je Solunskom Bastiljom, gde su na njenoj terasi ubijani osuđenici na smrt, a njihova krv je bojila zidove kule u crveno, dok je pogubljenje pratio topovski pucanj sa zapadnog dela grada što je označavalo da je smrtna kazna izvršena.

Godine 1883, po naređenju sultana Abdul Hamida II, kula je ofarbana u belo i dobila je naziv „Bela kula“ (Beiaz Kule). U drugoj polovini devetnaestog veka, eri kada su vetrovi reformi duvali u Otomanskom carstvu pod pritiskom Engleske, Kula sa svojim „krvavim“ imenom nije odgovarala novom karakteru carstva. Nju je ofarbao u belo osuđenik, Nejtan Giledi, koji je pobelio Kulu u zamenu za svoju slobodu. Od tada je ostala pod današnjim imenom. Vremenom je postala simbol Soluna, pošto je od 1911. ostala da stoji sama na obali mora nakon rušenja morskih i istočnih zidova i okolnog zida grada.

Nakon oslobođenja grada 1912. godine i njegovog uključivanja u sastav grčke države, kula je imala različite namene. Tokom Prvog svetskog rata, jedan sprat je korišćen za skladištenje antikviteta sa iskopavanja koje je izvršila arheološka služba a 1983. godine Kula je predata Ministarstvu kulture.

Bela kula

ARHITEKTURA BELE KULE

Bela kula je kružnog oblika, visine 33,90 metara i prečnika 21,70 metara. Sastoji se od prizemlja (ulaza) i šest spratova. Građena je od kamena, gipsa, a delimično i od opeke, zidine, krov nad ulazom i prizemlje i stepenišni svod izgrađeni su isključivo od opeke.

Osim prizemlja i šestog sprata, koji se sastoje samo od kružnog prostora, ostalih pet spratova je formirano sa kružnim prostorom u centru (prečnik 8,50 m) i malim prostorijama po obodu koje su povezane sa glavnim prostorom ili direktno ili indirektno kroz niske otvore.

Sa arhitektonskog stanovišta, konstrukcija kule se sastoji od dva cilindra, spoljašnjeg i unutrašnjeg. Spoljni cilindar se uzdiže do petog sprata; unutrašnji cilindar je jedan sprat viši i na taj način se formira terasa sa spoljašnje strane sa koje se pruža izuzetno lep pogled na grad i planinu Olimp. Između dva cilindra bilo je izgrađeno spiralno stepenište sastavljeno od 92 stepenika. Četrdeset prozora dozvoljava dnevnoj svetlosti da osvetli unutrašnjost Kule.

IZLOŽBA

U Beloj kuli je od 5. septembra 2008. smeštena nova stalna izložba o Solunu od doba njegovog osnivanja 316/15. godine p.n.e. do danas. Izložba predstavlja aspekte istorije grada, koji se odlikuje dugotrajnim i neprekidnim istorijskim prisustvom jer Solun nikada nije izgubio svoj „urbani” i multikulturalni karakter. Veliki obim informacija koje je trebalo predstaviti u okviru relativno malog izložbenog prostora spomenika (450 kvadratnih metara) doveo je do upotrebe multimedija (video snimaka, projekcija, interaktivnih i audio aplikacija) uz štampane grafičke kompozicije dok je korišćeni arheološki materijal sveden na minimum. Ograničena površina bila je i razlog zašto je grčki jedini jezik koji se koristi na izložbi. Za strane posetioce izabrano je rešenje audio ture na engleskom jeziku.

Cilj izložbe je da se kroz sažeti „narativ” njegove istorije „upozna” grad, pre svega njegove stanovnike, i usmeri njihovo interesovanje na dalje upoznavanje kroz posetu tematskim muzejima i spomenicima.
Izložba je organizovana tematski. Svaki sprat ima jednu glavnu temu, razvijenu tokom vremena. Glavna tema je ukratko predstavljena u centralnom prostoru, sa detaljnijim opisom u okolnim prostorijama. Informativne table u predvorju Kule pružaju početne informacije o spomeniku i izložbenom sadržaju.

LOKACIJA

RADNO VREME I CENA KARTE:

1. april – 31. Oktobar – 6 evra
1. novembar – 31. Mart – 3 evra
Letnje radno vreme Bele kule je 08:00 – 20:00 a zimsko je 08:30 – 15:30.

Bela kula ne radi 25. i 26. decembra, 1. januara, 25. marta, za Uskrs i 1. Maj. Za vreme Uskršnjih praznika na Veliki petak Muzej je otvoren od 12:00 do 17:00, a na Veliku subotu od 08:00 do 15:00